Τεύχος 24: Πρόσωπα

Harvey Milk

Ίσως να μην χρειάζονται ιδιαίτερα λόγια και συστάσεις για τον Χάρβεϋ Μιλκ. Ίσως απλά χρειάζεται για το έργο λαμπρών προσωπικοτήτων μοναχά κάποιο αφιέρωμα για να μην ξεχνάμε οι παλιότεροι και για να μαθαίνει η νέα γενιά την ιστορία του γκέι κινήματος του κόσμου.Πριν από ένα χρόνο κατά τη διάρκεια των προβολών που διοργάνωσαν οι ΝΥΧΤΕΣ ΠΡΕΜΙΕΡΑΣ, παρακαλούθησα στο ΔΑΝΑΟ ένα ντοκυμαντέρ αφιερωμένο στη ζωή του Χάρβεϋ Μιλκ. Νομίζω ήταν η πρώτη φορά που μαζικά το ελληνικό κοινό μάθαινε με λεπτομέρειες τόσα πολλά για τη ζωή του αμερικανού ακτιβιστή και πολιτικού. Να ευχαριστήσουμε τους ανθρώπους που επέλεξαν τις ταινίες αυτές, εκ των οποίων ήταν κι ένας “δικός” μας άνθρωπος που σίγουρα άσκησε επιρροή, η Μαρία Cyber.

O Χάρβεϋ Μιλκ γεννήθηκε το 1932 στη Νέα Υόρκη, αποφοίτησε από το πανεπιστήμιο του Άλμπανι και κατατάχτηκε στο ναυτικό. Μετά το ναυτικό, και αφού έμεινε για λίγα χρόνια στο Ντάλλας, μετοίκησε στη Νέα Υόρκη όπου και εργάστηκε στη Wall Street. Παράλληλα συμμετείχε στο ανέβασμα θεατρικών παραστάσεων, ως βοηθός σκηνοθέτη, με κυριότερες την παράσταση Lenny και το πασίγνωστο μιούζικαλ Jesus Christ Superstar. Το 1972 μετοικεί μόνιμα στο Σαν Φρανσίσκο, όπου μένει μαζί με τη σχέση του, τον Σκοτ Σμιθ, ανοίγει μια επιχείρηση στο Κάστρο και αρχίζει να γίνεται ο σύνδεσμος των επιχειρήσεων της γειτονιάς του με το δήμο της πόλης. “Κάποιος του είπε τότε ότι ένας ανοιχτά γκέι άνδρας ήταν αδύνατο να κερδίσει τις εκλογές αλλά ευτυχώς εκείνος τον αγνόησε”, γράφει στο περιοδικό TIME ο δημοσιογράφος John Cloud. Μιλάμε για μια εποχή όπου δεν υπήρχαν νόμιμες γκέι οργανώσεις στις ΗΠΑ και που ακόμα η ψυχιατρική αναφερόταν στους γκέι και τις λεσβίες με τον όρο ψυχικά διαταραγμένα και άρρωστα άτομα.

Ο Μιλκ ξεκινά πολιτική εκστρατεία για να εκλεγεί στο δημοτικό συμβούλιο της πόλης, πράγμα που απέτυχε να καταφέρει για δυο συνεχόμενες εκλογικές υποψηφιότητες. Ήταν όμως εμφανές ότι μετά από κάθε δημόσια ομιλία του κέρδιζε έδαφος στο μυαλό και στις καρδιές των πολιτών του Κάστρο αλλά και του Σαν Φρανσίσκο. Το 1975, ο Μιλκ κατάφερε να κάνει τους πρώτους σοβαρούς εχθρούς εκμεταλλευόμενος ένα γεγονός: ένας πρώην πεζοναύτης, ο Όλιβερ Σιπλ, έσωσε τη ζωή του αμερικανού προέδρου Φορντ και ενώ όλα τα μέσα ενημέρωσης είχαν στραμμένες τις κάμερες πάνω του και ήταν πρωτοσέλιδο, ο Μιλκ -επιλέγοντας την τακτική του outing- δήλωσε ότι ο Σιπλ είναι ένας γκέι ήρωας μετά από αυτή του την πράξη. Μάταια προσπαθούσε ο Σιπλ να παραπλανήσει την κοινή γνώμη για τις ερωτικές του προτιμήσεις. Το γεγονός σόκαρε τους συντηρητικούς και στρατιωτικούς κύκλους, σχεδόν κατέστρεψε τη ζωή του Σιπλ και έδωσε μεγάλη δημοσιότητα στο πρόσωπο του Χάρβεϋ Μιλκ.

Τελικά εκλέχτηκε το 1977 στο συμβούλιο των ελεγκτών. Ήταν πανηγυρικά ο πρώτος ανοιχτά γκέι υποψήφιος που κατάφερε να εκλεγεί σε κάποια από τις μεγάλες αμερικανικές πολιτείες, εκπροσωπώντας την περιοχή 5, που φυσικά συμπεριλάμβανε την γκέι γειτονιά Κάστρο.

Η θητεία του είχε διάρκεια 11 μήνες και αυτό το χρονικό διάστημα ήταν αρκετό στον Χάρβεϋ Μιλκ για να υποστηρίξει οικονομικά μια μεγάλη εκδήλωση για τα δικαιώματα των γκέι αλλά και για να αποτρέψει την ψήφιση μιας πρότασης που ήρθε κατευθείαν από τους συντηρητικούς της Καλιφόρνια, σύμφωνα με την οποία θα έπρεπε να εκδιώκονται από τα σχολεία οι καθηγητές, αν δήλωναν ανοιχτά ότι ήταν λεσβίες ή γκέι. Εκείνη τη χρονιά συμμετείχε σε ραλί για τα δικαιώματα των γκέι και των λεσβιών στους ώμους των ψηφοφόρων του καθ’ όλη τη διάρκεια της πορείας. Μέσα στο συμβούλιο των ελεγκτών έκανε σημαντικές συμμαχίες με εκπροσώπους της εργατικής τάξης και των έγχρωμων πολιτών, προσπαθώντας πάντα να επηρεάζει υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τις αποφάσεις του ελεγκτικού συμβουλίου και έχοντας στο πλευρό του τον οραματιστή δήμαρχο Μοσκόνε.

Προς το τέλος του 1978 ένας εκ των ελεγκτών της συντηρητικής πλευράς, ο Γουάιτ, παραιτήθηκε και ήταν σε εξέλιξη σημαντικής σημασίας παρασκήνια για την αντικατάστασή του. Η πλευρά του Μιλκ επιθυμούσε να αντικατασταθεί από έναν προοδευτικό ελεγκτή και η άλλη πλευρά εξέφραζε τις αντιρρήσεις της με κύρια εκπρόσωπο την Νταϊάν Φενστάιν. Η Φενστάιν έπεισε τελικά τον Γουάιτ να ζητήσει να επανέλθει στο συμβούλιο όμως τελικά ο δήμαρχος Μοσκόνε δεν έκανε δεκτή την επανεμπλοκή του. Έτσι στις 27 Δεκεμβρίου 1978 ο Γουάιτ μπήκε στο δημαρχείο ένοπλος, πέρασε το πιστόλι κρυφά από τα συστήματα ασφαλείας και ζήτησε για μια ακόμα φορά από τον Μοσκόνε να κάνει δεκτή την αίτησή του. Ο Μοσκόνε αρνήθηκε και ο Γουάιτ τον δολοφόνησε ενώ αμέσως μετά πήγε στο γραφείο του Μιλκ και τον δολοφόνησε και αυτόν.

Η είδηση της δολοφονίας του Μοσκόνε και του Μιλκ έπεσε σαν κεραυνός στο Σαν Φρανσίσκο και στις ΗΠΑ. Οι γνωστοί και οι φίλοι δεν μπορούσαν να το πιστέψουν. Χιλιάδες κόσμου συμμετείχαν τη νύχτα της κηδείας του στην πορεία που έγινε στη μνήμη του Χάρβεϋ Μιλκ και ο δολοφόνος οδηγήθηκε στο δικαστήριο, όπου όμως κατηγορήθηκε και καταδικάστηκε για φόνο εξ αμελείας, παρόλο που είχε μπει οπλισμένος στο δημαρχείο.

Φαίνεται όμως ότι ο Μιλκ ήξερε πολύ καλά τι θα του συμβεί τη μέρα που αποφάσισε να ασχοληθεί με την πολιτική ως ανοιχτά γκέι υποψήφιος. Είχε ηχογραφήσει μια σειρά μηνυμάτων τα οποία ζήτησε να δοθούν στη δημοσιότητα σε περίπτωση δολοφονίας του. Λέει σε ένα από αυτά: “Αυτό το μήνυμα το ηχογραφώ γιατί υπάρχει μεγάλη περίπτωση ως γκέι ακτιβιστής, ως ανοιχτά γκέι πολιτικός να δολοφονηθώ. Θα ήθελα να καταστήσω όσο πιο σαφές γίνεται ότι ποτέ δεν ήμουν μόνο ένας γκέι υποψήφιος. Ένιωθα πάντα μέλος μιας κοινότητας, έδρασα ως μέλος της γκέι κοινότητας”.